Türkiye ile Yunanistan arasında, Lozan görüşmeleri devam ederken azınlık sorunun çözümüne yönelik "Türk ve Rum Nüfus Mübadelesi'ne Dair Sözleşme" imzalandı (30 Ocak 1923). Bu sözleşmeye göre Anadolu'daki Rumlar ile Yunanistan'daki Türkler karşılıklı olarak yer değiştirilecek; İstanbul'daki Rumlar ile Batı Trakya’daki Türkler, bu mübadelenin dışında tutulacaktı. Sözleşmenin uygulanma aşamasında taraflar arasında anlaşmazlık çıktı. Yunanistan, anlaşma hükümlerine aykırı olarak Türkiye' de daha fazla Rum nüfusun kalması için çalıştı. Bu durum Türkiye'nin tepkisine neden oldu. Taraflar arasında gerginlik oluşturan mübadele sorunu, Milletler Cemiyeti'nin kararıyla Lahey Adalet Divanı’nda görüşüldüyse de bundan da bir sonuç çıkmadı. Bu arada Yunanistan’ın Batı Trakya’daki Türklerin mallarına el koyması üzerine Türkiye' de İstanbul'daki Rumların mallarına el koydu. Tüm bunlar iki taraf arasındaki sorunun daha da büyümesine neden oldu. Taraflar arasında yaşanan gerginlik bir süre daha devam etti. İtalya'nın Akdeniz’de saldırgan bir politika takip etmesi, Türkiye ve Yunanistan'ı tedirgin etti. Bu durum karşısında iki devlet birbirleriyle yakınlaşma ihtiyacı hissettiler. 10 Haziran 1930' da Ankara’da imzalanan antlaşma ile İstanbul' da yaşayan Rumlar ile Batı Trakya'da yaşayan Türkler mübadele dışında tutularak mübadele sorunu çözüldü. Sorunun çözülmesinde Atatürk' ün gayretleriyle taraflar arasında yapılan ikili görüşmeler etkili oldu.
Bu bilgilere göre Türkiye ile Yunanistan arasında nüfus sorununun çözülmesinde;
I. Bazı devletlerin yayılmacı politikalar takip etmesi,
II. Ekonomik çıkarların korunmasının amaçlanması,
III. Ülke nüfuslarının artırılmak istenmesi
durumlarından hangileri etkili olmuştur?