Bir zamanlar “Millet-i Sadıka” olarak tanımlanan Ermeniler, I. Dünya Savaşı yıllarında önce Ruslarla ardından da İngilizlerle iş birliği yaptılar. Bu iş birliğine karşılık İngilizler, Ermenilere, Doğu Anadolu’da bağımsız bir devlet vadettiler. İngilizler bu vaadi yerine getirmek için Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 24. maddesini düzenlediler. Ardından Sevr Antlaşması’na “Anadolu’nun doğusunda bağımsız bir Ermeni devletinin kurulacağı” maddesini eklediler. Rusya’da yaşanan Bolşevik İhtilali’ni fırsat bilen Ermeniler, Kafkasya’da bağımsız bir devlet kurmuşlardır. (1918). İngilizlerden de destek alan Ermenistan, Doğu Anadolu’yu işgal etmeye çalışıyordu. Bu gelişmeler üzerine Erzurum’daki 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa, BMM’den izin alarak Ermenistan’a karşı harekât başlattı. Kısa sürede Sarıkamış ve Kars’ı alan Türk ordusu 7 Kasım 1920’de Gümrü’ye ulaştı. Yenilgiyi kabul eden Ermenistan hükûmeti ile BMM arasında Gümrü Antlaşması imzalandı (3 Aralık 1920). Bu antlaşma ile Kars, Sarıkamış ve Gümrü BMM Hükûmetine bırakıldı ve Ermenistan Misak-ı Millî’yi tanıdı. Gümrü Antlaşması BMM adına imzalanan ilk antlaşma oldu.
Bu bilgilere göre Ermeniler ile ilgili,
I. Milliyetçilik akımından etkilenmişlerdir.
II. Avrupalı devletler kendi çıkarları için kullanmışlardır.
III. BMM’ye karşı başarısız olmuşlardır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?